بسم الله الرحمن الرحیم

بهانه آوردن گروهی برای فرار از مرگ که حق است و آگاهی خدا از دلها

ثُمَّ أَنزَلَ عَلَیْکُم مِّن بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُّعَاسًا یَغْشَى طَآئِفَةً مِّنکُمْ وَطَآئِفَةٌ قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنفُسُهُمْ یَظُنُّونَ بِاللّهِ غَیْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجَاهِلِیَّةِ یَقُولُونَ هَل لَّنَا مِنَ الأَمْرِ مِن شَیْءٍ قُلْ إِنَّ الأَمْرَ کُلَّهُ لِلَّهِ یُخْفُونَ فِی أَنفُسِهِم مَّا لاَ یُبْدُونَ لَکَ یَقُولُونَ لَوْ کَانَ لَنَا مِنَ الأَمْرِ شَیْءٌ مَّا قُتِلْنَا هَاهُنَا قُل لَّوْ کُنتُمْ فِی بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذِینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلَى مَضَاجِعِهِمْ وَلِیَبْتَلِیَ اللّهُ مَا فِی صُدُورِکُمْ وَلِیُمَحَّصَ مَا فِی قُلُوبِکُمْ وَاللّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ     154آل عمران

سپس [خداوند] بعد از آن اندوه آرامشى [به صورت] خواب سبکى بر شما فرو فرستاد که گروهى از شما را فرا گرفت و گروهى [تنها] در فکر جان خود بودند و در باره خدا گمانهاى ناروا همچون گمانهاى [دوران] جاهلیت مى‏بردند مى‏گفتند آیا ما را در این کار اختیارى هست بگو سررشته کارها [شکست‏یا پیروزى] یکسر به دست‏خداست آنان چیزى را در دلهایشان پوشیده مى‏داشتند که براى تو آشکار نمى‏کردند مى‏گفتند اگر ما را در این کار اختیارى بود [و وعده پیامبر واقعیت داشت] در اینجا کشته نمى‏شدیم بگو اگر شما در خانه‏هاى خود هم بودید کسانى که کشته شدن بر آنان نوشته شده قطعا [با پاى خود] به سوى قتلگاههاى خویش مى‏رفتند و [اینها ] براى این است که خداوند آنچه را در دلهاى شماست [در عمل] بیازماید و آنچه را در قلبهاى شماست پاک گرداند و خدا به راز سینه‏ها آگاه است (154) آل عمران

یَوْمَئِذٍ یُوَفِّیهِمُ اللَّهُ دِینَهُمُ الْحَقَّ وَیَعْلَمُونَ أَنَّ اللَّهَ هُوَ الْحَقُّ الْمُبِینُ   25 نور

آن روز خدا جزاى شایسته آنان را به طور کامل مى‏دهد و خواهند دانست که خدا همان حقیقت آشکار است (25)

قرار گرفتن دو واژه حق و مرگ بسیار هولناک است چرا که تنها زمانی که حق به راستی شکوفا می شود و گریزی از آن نیست به هنگام مرگ است و تنها اعمال ماست که گویای همه چیز می باشد . و این چنین است که انسانها مدام برای فرار از مرگ بهانه می آورند .

آیه بسیار زیبا شروع می شود " خداوند بعد از آن اندوه آرامشی بصورت خواب سبکی بر شما فرو فرستاد " در این ایه خداوند از کلمه انزل استفاده می کند که این خود بر زیبایی و معنای آیه می افزاید . چرا که انزل از مصدر نزول به معنای فرستادن چیزی از آسمان می باشد . آسمان مایه رحمت است و هر آنچه را که خداوند نازل کند زیباست . از دیگر نکات آیه این است که خداوند متعال حتی در لحظات سختی هم در کنار ماست حتی بیشتر از گذشته و از آنجایی که بسیار مهربان است خیلی زود از طریقی دیگر آرامش را نصیبمان می کند و این چنین است که ما در مرگ عزیزانمان بعد از چندی به آرامش      می رسیم .

از نکات دیگر آیه زمان فرا رسیدن مرگ است که از آن گریزی نیست . هر چند در روایات آمده است که انجام برخی امور می تواند باعث تاخیر در مرگ انسان شود . اما مگر این تاخیر تا چه اندازه است مگر نه اینکه ما مسافری بیش نیستیم که بالاخره باید بار سفر ببندیم و به نزد معبود خویش برگردیم . دیدار معبود زیباست اما همه ما از آن می ترسیم که اگر دقیق تر نگاه کنیم ما از خودمان می ترسیم نه از معبودمان که هر انچه کردیم خودمان با خودمان انجام دادیم . مرگ پایان راه نیست که آغازی دوباره است و آنچه که خدا پرستان را از مادّى ها جدا مى سازد، بینش آنان در مورد مسأله مرگ است; موحّدان مرگ را تولّدى دوباره مى دانند و آن را آغاز حیاتى جدید مى شمارند و از نظر آنان مرگ جز انتقال از خانه اى به خانه دیگر نیست که از قفس دنیا آزاد مى شوند و به جهان گسترده آخرت گام مى گذارند، ولى مادّى ها، مرگ را پایان همه چیز مى دانند، و از این رو حاضر نیستند خود را قربانى ارزش هاى بزرگ کنند یا قربانى بدهند، مگر تحت فشار قرار گیرند، اما خداپرستان از کشتن و کشته شدن در راه خدا باکى ندارند، ایثار مى کنند، از جان و مال مایه مى گذارند و فقط از خدا مى ترسند.

از همین جاست که در مى یابیم تا چه اندازه ایمان به معاد، در تکامل انسان مؤثر است. هیچ ایمان و عقیده اى بعد از توحید، به اندازه معاد در تکوین شخصیت انسان، دخیل نیست و همه انبیا مبعوث شدند تا به این دو مطلب دعوت کنند، بى جهت نیست که به ما سفارش فراوان کرده اند که بسیار به یاد معاد باشیم

نکات آیه

 خداوند در اوج حوادث تلخ، به‏دلهاى مؤمنان آرامش مى‏بخشد

 در بند خود بودن، مایه‏ى بد گمانى به وعده‏هاى الهى است

  حتّى در شرایط بحرانى و شکست‏ها نیز به خدا و وعده‏هاى او سوءظن نبرید

  افراد ضعیف الایمان، شکست خود را به عدم نصرت الهى نسبت مى‏دهند

  از مقدّرات حتمى، امکان فرار نیست

  اعتقاد به مقدّرات حتمى پروردگار، به انسان آرامش مى‏دهد.

  حوادث تلخ و شیرین، تنها برای امتحان ماست وگرنه خداوند همه‏ى روحیه‏ها و افکار را از قبل مى‏داند