بسم الله الرّحمن الرّحیم

فَوَرَبِّکَ لَنَسْأَلَنَّهُمْ أَجْمَعِیْنَ ?حجر 92?

پس سوگند به پروردگارت که از همه آنان خواهیم پرسید (92)

در آیات مذکور خداوند قسم می خورد که تمامی اعمال شما جزا و پاداش دارد . این قسم با تمامی قسمهای خداوند فرق دارد چرا که او به عظمت خویش سوگند یاد می کند و این نشان ازارزش و احترام این قسم است و نشان آن دارد که خداوند در این زمینه با هیچ کسی شوخی ندارد و هیچ استثنائی قائل نمی شود . و اما مهمترین نکته ای که در این زمینه مطرح می شود این مساله است که چرا خداوند نمی گوید به خدا همه انسانها را باز خواست می کنم و روی سخن او با تمامی موجودات است ؟ مگر موجودات دیگر خلقت هم جزا و پاداش دارند ؟ با نگاهی دقیق به این آیه و توجه به سخنان بزرگان دین در مییابیم که جزا و پاداش برای همه است چرا که از دید ما تمامی آنچه در خلقت است جان دارند حتی همین جامدی که در فکر بی جان تلقی می شود در قیامت شهادت می دهد که این خود  نشان از جاندار بودن آنها است . اما اینکه بازخواست آنها چگونه و به چه صورت است خود مساله ای پیچیده می باشد که جای فکر فراوان دارد .  با گذری در قرآن در می یابیم که چقدر این مساله جزا و پاداش مهم است که خداوند با این قاطعیت قسم می خورد که اعمالتان محاسبه خواهد شد و حتی مساله آنقدر عظیم است که دیگر به خلقت و.. قسم نمی خورد بلکه به وجود مبارکش قسم یاد می کند . حتی ما انسانها نیز زمانی که جدیتی در انجام عملی داریم به عزیزترین چیزمان قسم یاد می کنیم پس این هشداری جدی است برای مراقبه .  

قَالَ تَاللَّهِ إِنْ کِدتَّ لَتُرْدِینِ ?56صافات?

[و] مى‏گوید به خدا سوگند چیزى نمانده بود که تو مرا به هلاکت اندازى (56)

قسمی که در این ایه آمده است نهایت تاکید است چرا که بلافاصله بعد از آن کلمه الله که اسم جلاله است آمده است . در قرآن قسم به موارد گوناگونی شده است اما زمانی که سوگند به اسم خود الله باشد اهمیت موضوع را می رساند . خداوند در این آیات می خواهد به تمامی بندگان این نکته را اثبات کند که اگر رحمت الهی پشتیبان شما نباشد و اگر شما اخلاص نورزید به راحتی گمراه می شوید . و این قسم در گفتگوهای دوزخیان بیان شده است و شاید خداوند باریتعالی خواسته کسی از جنس خودمان به ما یادآوری کند که تمام اعمال ما دارای جزا و پاداش است . جالب آنکه از گمراهی مطرح شده در این آیه به هلاکت یاد می شود یعنی اگر بخواهیم دور شدن از خدا را درجه بندی کنیم شدیدترین آن هلاکت است و زمانی رخ می دهد که دیگر هیچ راه برگشتی وجود ندارد و این که بعد از قسم اسم جلاله آمده تاکید بر برگشت ناپذیر بودن این قضیه است

قَالَ فَبِعِزَّتِکَ لَأُغْوِیَنَّهُمْ أَجْمَعِینَ (82) إِلَّا عِبَادَکَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِینَ (83) قَالَ فَالْحَقُّ وَالْحَقَّ أَقُولُ (84) لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنکَ وَمِمَّن تَبِعَکَ مِنْهُمْ أَجْمَعِینَ (85)  ص

گفت‏: (به عزّتت سوگند، همه آنان را گمراه خواهم کرد،  82مگر بندگان خالص تو، از میان آنها 83  فرمود: (به حق سوگند، و حق مى‏گویم‏،84   که جهنّم را از تو و هر کدام از آنان که از تو پیروى کند، پر خواهم کرد85     ص

داستان سجده ملائک بر انسان و نافرمانی شیطان از این امر ، داستانی است که تا ابد نیاز به تفکر دارد و  در این پست قسم های عنوان شده در این آیه  از سوی خداوند وشیطان و علت این قسمها بررسی خواهد شد .پس از فرصت خواهی شیطان برای اغوای نسل بشر  وفرصت دادن خداوند، شیطان سوگند یاد می کند که همه ی جنس بشر را اغوا می کند مگر مخلصین را  ، شیطان به چه چیز سوگند یاد می کند ؟ عزت خداوند ، ، در پستهای گذشته گفتیم هر کس به آن چه باارزشترین است سوگند یاد می کند و شیطان از بین همه صفت های پروردگار به عزت او سوگند یاد می کند چرا ؟ علت چیست ؟ عزت یعنی چیز گرانبها و گرامی چیزی که خداوند دارای آن است و شیطان فقیر از آن ،  در درون هر انسانی  خدا وجود دارد  انسان با فطرت خدا جو به دنیا می آید و اثبات این موضوع ، توجه همه انسانها ( خوب وبد تفاوتی ندارد ) در لحظات سختیها  به خدا است ، همان طور که  شیطان در درون انسان حضوری فعال دارد شیطان به وسیله نفس اماره به کارهای زشت امر می کند  حال محک محکمی که میزان این ارزش گذاری را تعیین می کند همان عزت است هر چه عزت خدا نزد انسانی بالاتر باشد به همان میزان رفتن به سوی فطرت اصل که همان خدا است شدیدتر می شود وبرعکس  ،هر کدام  عزت بیشتری نزد ماداشته باشند دیگری ترازویش سبک می شود ، برای انسانها اگر عزت خداوند بالاتر ورفیع تر گردد جایگاه شیطان ذلیلتر می شود واین چنین است که شیطان سوگند یا دمی کند که اگر این عزت در  وجود انسانی کمرنگ باشد او را فریب می دهم مگر کسانی که قدر خداوند به حدی برایشان والا است که شیطان را نصیبی از آنان نیست و این گروه نیستند مگر مخلصین ، چینش  کلمات در قران  به قدری زیبا  انجام گرفته است که هر کلمه در جایگاهش بدون علت ودلیل نیست و پیامی به ارمغان می آورد ... حال در مقابل این سوگند عظیم شیطان که متاسفانه تا اکنون به آن  عامل بوده ، خداوند سوگندی عظیم یاد می کند به حق  ، این حق چیست که خدا برای جزای شیطان و پیروانش به ان یاد می کند ؟‌ واژه ائی کوچک ولی بسیار عظیم ( انشالله به زودی در بررسی واژه ها به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت ) حق واژه عامی است که معانی وسیعی دارد و در قرآن در جایگاه های متفاوت معانی متفاوتی دارد به چند نمونه آن اشاره می کنیم ، این کلمه جایگزین وجود نازنین خود خداوند می تواند باشد ، به معنی عدالت ، راه صواب وراست هم هست و در جایگاهی به معصومین هم اطلاق می گردد که انبیاء و معصومین هم حق هستند ،‌ گاه به قران هم کلام حق تعبیر شده ... بنابراین خداوند برای کلام خویش از این واژه پرمعنی که شامل همه خوبیها وپاکیها و خیرات است نام می برد که من جمع می کنم همه آنانی که پیرو تو هستند در جهنم . یک لحظه تفکر، با این همه چراغ هدایت و نعمت این جزا شایسته انسانهای پیرو شیطان نیست که این عین حق است .و در ادامه می فرمایند که قول من حق است ، قول من عدالت است ، نزدیک به ثواب است وراست است و ... و این تاکید است بر جزای شیطان وپیروانش  که درون را تهی از عزت خدا ساختند و به  شیطان  عزت دادند  وچقدر خواریم که شیطان بی عزت را فرمانبردای می کنیم و از فرمانبرداری خدای  حق غافلیم .