به نام خدا

توبه 29 ، توبه 33 ، توبه 111 ، اسراء 33 ، فرقان 68

قَاتِلُواْ الَّذِینَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَلاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَلاَ یُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَلاَ یَدِینُونَ دِینَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ حَتَّى یُعْطُواْ الْجِزْیَةَ عَن یَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ 29 توبه

با کسانى از اهل کتاب که به خدا و روز بازپسین ایمان نمى‏آورند و آنچه را خدا و فرستاده‏اش حرام گردانیده‏اند حرام نمى‏دارند و متدین به دین حق نمى‏گردند کارزار کنید تا با [کمال] خوارى به دست‏خود جزیه دهند

هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ 33توبه

کسى است که پیامبرش را با هدایت و دین درست فرستاد تا آن را بر هر چه دین است پیروز گرداند هر چند مشرکان خوش نداشته باشند 33

إِنَّ اللّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ یُقَاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ فَیَقْتُلُونَ وَیُقْتَلُونَ وَعْدًا عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْرَاةِ وَالإِنجِیلِ وَالْقُرْآنِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بَایَعْتُم بِهِ وَذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ 111 توبه

در حقیقت‏خدا از مؤمنان جان و مالشان را به [بهاى] اینکه بهشت براى آنان باشد خریده است همان کسانى که در راه خدا مى‏جنگند و مى‏کشند و کشته مى‏شوند [این] به عنوان وعده حقى در تورات و انجیل و قرآن بر عهده اوست و چه کسى از خدا به عهد خویش وفادارتر است پس به این معامله‏اى که با او کرده‏اید شادمان باشید و این همان کامیابى بزرگ است111  

وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالحَقِّ وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِیِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ یُسْرِف فِّی الْقَتْلِ إِنَّهُ کَانَ مَنْصُورًا 33 اسراء نفسى را که خداوند حرام کرده است جز به حق مکشید و هر کس مظلوم کشته شود به سرپرست وى قدرتى داده‏ایم پس [او] نباید در قتل زیاده‏روى کند زیرا او [از طرف شرع] یارى شده است  33 اسرا

وَالَّذِینَ لَا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ وَلَا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا یَزْنُونَ وَمَن یَفْعَلْ ذَلِکَ یَلْقَ أَثَامًا 68 فرقان کسانى‏اند که با خدا معبودى دیگر نمى‏خوانند و کسى را که خدا [خونش را] حرام کرده است جز به حق نمى‏کشند و زنا نمى‏کنند و هر کس اینها را انجام دهد سزایش را دریافت‏خواهد کرد 68

 در بحث ((حق )) باید به این سوال پاسخ داده شود که دین حق کدامین دین است و برای رسیدن به آن چه مسیری را باید طی نمود؟ و اگر کسی از آن عدول کند مستحق چه عواقبی می شود ؟ در آیه  33 سوره توبه (( دین حق ))‏که باید به آن گروید به زیباترین صورت تعریف شده است  :

بسم الله الرّحمن الرّحیم

آیات :: 105 نساء ، 122 نساء ، 105 اسراء ، 29 کهف ، 20 جاثیه ، 95 واقعه

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَیْکَ الْکِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْکُمَ بَیْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاکَ اللّهُ وَلاَ تَکُن لِّلْخَآئِنِینَ خَصِیمًا

ما این کتاب را به حق بر تو نازل کردیم تا میان مردم به [موجب] آنچه خدا به تو آموخته داورى کنى و زنهار جانبدار خیانتکاران مباش  105 نساء

استفاده از تمام آیات                                                              

بسم الله الرحمن الرحیم

الَّذِینَ أُخْرِجُوا مِن دِیَارِهِمْ بِغَیْرِ حَقٍّ إِلَّا أَن یَقُولُوا رَبُّنَا اللَّهُ وَلَوْلَا دَفْعُ اللَّهِ النَّاسَ بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لَّهُدِّمَتْ صَوَامِعُ وَبِیَعٌ وَصَلَوَاتٌ وَمَسَاجِدُ یُذْکَرُ فِیهَا اسْمُ اللَّهِ کَثِیرًا وَلَیَنصُرَنَّ اللَّهُ مَن یَنصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِیٌّ عَزِیزٌ

همان کسانى که بناحق از خانه‏هایشان بیرون رانده شدند [آنها گناهى نداشتند] جز اینکه مى‏گفتند پروردگار ما خداست و اگر خدا بعضى از مردم را با بعض دیگر دفع نمى‏کرد صومعه‏ها و کلیساها و کنیسه‏ها و مساجدى که نام خدا در آنها بسیار برده مى‏شود سخت ویران مى‏شد و قطعا خدا به کسى که [دین] او را یارى مى‏کند یارى مى‏دهد چرا که خدا سخت نیرومند شکست‏ناپذیر است. 40 حج

لاَ تَقُمْ فِیهِ أَبَدًا لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِیهِ فِیهِ رِجَالٌ یُحِبُّونَ أَن یَتَطَهَّرُواْ وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرِینَ 108توبه

هرگز در آن جا مایست چرا که مسجدى که از روز نخستین بر پایه تقوا بنا شده سزاوارتر است که در آن [به نماز] ایستى [و] در آن مردانى‏اند که دوست دارند خود را پاک سازند و خدا کسانى را که خواهان پاکى‏اند دوست مى‏دارد 108 توبه

وَرَفَعَ أَبَوَیْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَخَرُّواْ لَهُ سُجَّدًا وَقَالَ یَا أَبَتِ هَذَا تَأْوِیلُ رُؤْیَایَ مِن قَبْلُ قَدْ جَعَلَهَا رَبِّی حَقًّا وَقَدْ أَحْسَنَ بَی إِذْ أَخْرَجَنِی مِنَ السِّجْنِ وَجَاء بِکُم مِّنَ الْبَدْوِ مِن بَعْدِ أَن نَّزغَ الشَّیْطَانُ بَیْنِی وَبَیْنَ إِخْوَتِی إِنَّ رَبِّی لَطِیفٌ لِّمَا یَشَاءُ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ  100 یوسف

اقامه حق : حق اقامه می شود مثل نماز ،‌نماز اقامه می شود ،‌خوانده نمی شود ، برپا می شود ، این حکم الهی است

اما در باب حق این اقامه به چه صورت انجام می گیرد ؟‌حق جاری است در جهان هستی و در همه خلقت و این به چند جهت است اول اینکه خدا خود حق است ،بنابراین همه خلقت او جز حق نیست ،‌ثانیا اگر زندگی بی حق را تصور کنیم به جاری بودن آن بیشتر پی می بریم حق ستون، بودن وماندن جهان هستی است زیرا بی این ستون همه چیز به هم می ریزد .حق مطلق خدا است ، همه افعال او حق است هر چه از خداوند به جهان میرسد حق است ،‌وبرای اینکه در جهان جریان همیشگی داشته باشد اسباب و وسایلی نیاز دارد مانند انسان وطبعیت ،‌احقاق حق همواره در دنیا توسط اسباب و علل صورت می پذیرد ، این احقاق حق همیشگی است و در همه جا ، اگر بدترین شرایط را در نظر بگیریم باز وسایل دنیوی ره به سوی احقاق  حق دارند چنان که هفت سال قحطی در مصر ره به سوی حق وصل فرزندی به پدر گشت .

میزان در حق ؟ حق تعیین حق ؟‌آن معیار که فرا سوی آن ناحق است ؟ اینها چیست ؟ ‌فطرت پاک انسان میزان و معیار حق است و هر چقدر این فطرت پاکتر باشد معیار بودن آن ارزشمند تر است چنان که می بینیم برای میزان  حق بودن یا ناحق بودن معصومین به واسطه فطرت پاکشان مورد توجه قرار گرفتند .

در درک حق بودن یک حادثه همان بس که به  فطرت پاک رجوع شود ،‌فطرتی که به سوی حق مطلق نظاره گر است ... حق در همه هستی جاری است و وجود انسان مظروفی است که به تناسب اندازه خود از آن سود می گیرد، کسی که در پی حق باشد به میزان تلاش خود به این حق میرسد به این دلیل است که خداوند می فرماید ما از هر کسی به میزان توانش انتظار داریم ولی حد این میزان را تعین نمی کند چون تلاش هر آدمی حد و میزان توانایی او است برای  رسیدن به حق ،‌برای احقاق حق، خدا همیشه انسان را همراهی می کند واسباب وعلل را در اختیارش می گذارد آیه 40 سوره حج، که خدا حتی برای احقاق حق مومنین وسیله جنگ را نیز برایشان  نهاده است .

از هر کس سوال شود حق چیست چنان وجودش به قلیان می افتد که گویی همه ذرات بدنش به این سوال پاسخ میدهد ولی وقتی قرار به تعریف کلامی باشد زبان بسته می شود و قلم از نوشتن باز می ماند هر انسانی خود تعریفی است از حق بدون بیان .

همه چیز در دنیا آبستن حق است اگر به دیده حق نگرانه به آن نگریسته شود .