بسم الله الرحمن الرحیم

وَآتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَجَعَلْنَاهُ هُدًى لِّبَنِی إِسْرَائِیلَ أَلاَّ تَتَّخِذُواْ مِن دُونِی وَکِیلًا 2

و کتاب آسمانى را به موسى دادیم و آن را براى فرزندان اسرائیل  رهنمودى گردانیدیم که زنهار غیر از من

کارسازى مگیرید (2) اسری

 رَّبُّکُمْ أَعْلَمُ بِکُمْ إِن یَشَأْ یَرْحَمْکُمْ أَوْ إِن یَشَأْ یُعَذِّبْکُمْ وَمَا أَرْسَلْنَاکَ عَلَیْهِمْ وَکِیلًا 54

پروردگار شما به [حال] شما داناتر است اگر بخواهد بر شما رحمت مى‏آورد یا اگر بخواهد شما را عذاب مى‏کند

و تو را بر ایشان نگهبان نفرستاده‏ایم (54) اسری

 إِنَّ عِبَادِی لَیْسَ لَکَ عَلَیْهِمْ سُلْطَانٌ وَکَفَى بِرَبِّکَ وَکِیلًا 65

در حقیقت تو را بر بندگان من تسلطى نیست و حمایتگرى [چون] پروردگارت بس است (65)اسری

وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِیهِ مِن شَیْءٍ فَحُکْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِکُمُ اللَّهُ رَبِّی عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَإِلَیْهِ أُنِیبُ 10

و در باره هر چیزى اختلاف پیدا کردید داوریش به خدا [ارجاع مى‏گردد] چنین خدایى پروردگارمن است

بر او توکل کردم و به سوى او بازمى‏گردم (10)شوری

تا بداینجا مباحث مختلفی از توکل مطرح شده و ما نیز فهمیدیم که منظور  از توکّل سپردن کارها به خدا،

و اعتماد بر لطف اوست ، بدیهى است هر قدر وکیل توانایى و آگاهی بیشتری داشته باشد شخص موکّل

احساس آرامش بیشترى مى کند، و از آنجا که علم خدا بى پایان و تواناییش نامحدود است هنگامى که 

 انسان توکّل بر او مى کند آرامش فوق العاده احساس مى کند، در برابر مشکلات و حوادث مقاوم مى شود .

 حال در ادامه می خواهیم به این نکته بپردازیم که وکالت پیامبران بر انسان تا چه میزان است ؟

آیا با توجه به آیات مطرح شده اصلاً وکالتی از سوی پیامبران بر انسان هست یا نه ؟

معنای وکالت و ولایت

وکالت : قراردادی است که با اراده طرفین منعقد میشود که بموجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای

انجام امری نایب خود می‌نماید.

 ولایت : ریشه ى لغوى ولایت، «وَلْىْ» به معناى قرب، اتّصال و پیوند دو یا چند شىء است و معنای اصلی 

 این کلمه قرارگرفتن چیزی در کنار چیز دیگر است به نحوی که فاصله‌ای در کار نباشد.

خداوند در کلیه آیات ذکر شده می فرماید : ای پیامبر وکیل مردم نیستی و ترا نشاید که عهده دار و اختیار

 دار آنان باشی و ما ترا نفرستاده ایم که وکیل مردم باشی. تو فقط وظیفه ات را که ابلاغ رسالت است برسان

و ما خود برای کارگزاری و کفالت امور مردم کافی هستیم.

حال این سوال مطرح می شود که وقتی خداوند وکالت بر امور مردم را از رسول خود، سلب می کند

 و  ایشان را ازنزدیک شدن به آن به هر بهانه ای بر حذر می دارد،  آیا مسلمانان نباید از خود بپرسند،

چگونه چنین خدائی ممکن است، اشخاص دیگری را وکیل مردم قرار داده باشد؟

 و اما در بحث ولایت :

آیاتى در قرآن کریم داریم که ولایت را منحصر به خداوند می‌‏داند، و بدون هیچ گونه استثنائى،ولایت را از آن

 خدا قرار می‌‏دهد. مانند آیات زیر:

و ما لکم من دون الله من ولى و لا نصیر» (آیه 107، از سوره 2: بقره و آیه 22 از سوره عنکبوت: 29، و آیه 31

از سوره 42: شورى)

و از براى شما غیر از خداوند، هیچ صاحب ولایتى، و هیچ یار و معینى نیست‏.

در تمام این آیات می‌‏بینیم که ولایت از صفات مختصه خداوند ذکر شده است

اما از طرفی

می‌‏بینیم در آیاتى ولایت را به غیر خدا هم نسبت می‌‏دهند مانند :

و ان تظاهرا علیه فان الله هو مولاه و جبریل و صالح المؤمنین و الملائکة بعد

ذلک ظهیر. (آیه 4 تحریم)

تنها نکته ای که در این جا می توان ذکر کرد این است که ولایت رسول الله و امیر المؤمنین هم به ولایت‏

خداست، و از خداست. ولی سوال اینجاست که ولایت دیگران بر انسان آیا درست است یا نه ؟ و

 آیا ولایت فقیه معنایی پیدا می کند؟

و اما نکات مهم آیات :

1- تمامی کتب آسمانی از طرف خداوند ارسال شده است

2- این کتب آسمانی فقط برای هدایت و اتمام حجت است

3- هر کسی که می خواهد وکیل انسان باشد باید نسبت به وجود خود و

خداوند آکاهی کامل داشته باشد

4- همه آنچه رخ می دهد به مصلحت ماست حتی وعده های عذابی که

در قرآن ذکر شده

5- وکالت تنها از آن خداست و حتی پیامبر هم نمی تواند بر انسان وکالت

داشته باشد

6-اگر می خواهیم شیطان بر ما تسلط نداشته باشد باید به خداوند توکل کنیم

7- وکالت خداوند بر انسان برابر است با نگهبانی او بر ما

بسم الله الرحمن الرحیم  

قُلْ یَأَیهَا النَّاس قَدْ جَاءَکمُ الْحَقُّ مِن رَّبِّکُمْ فَمَنِ اهْتَدَى فَإِنَّمَا یهْتَدِى لِنَفْسِهِ وَ مَن ضلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیهَا وَ مَا أَنَا عَلَیْکُم بِوَکیلٍ(108)

بگو: هان اى مردم ! از ناحیه پروردگارتان دین حق برایتان آمده ، پس هر کس هدایت شود به نفع خود هدایت شده ، و هر کس گمراه شود علیه خود گمراه شده و من مأمور (به اجبار) شما نیستم ((108 یونس 

فَلَعَلَّک تَارِک بَعْض مَا یُوحَى إِلَیْک وَضائقُ بِهِ صدْرُک أَن یَقُولُوا لَوْ لا أُنزِلَ عَلَیْهِ کَنزٌ أَوْجَاءَ مَعَهُ مَلَکٌ إِنَّمَا أَنت نَذِیرٌ وَ اللَّهُ عَلى کلِّ شىْءٍ وَکیلٌ((12

شاید (علت ایمان نیاوردن کفار این باشد که) تو پاره اى از آیات را که به سویت وحى شده به ایشان نرسانده اى، ترسیدهاى که بگویند:چرا گنجى بر او نازل نشده ؟ و یا چرا فرشتهاى از طرف خدا با او نیامده ؟ تو فقط بیم دهنده هستى و خداوند نگاهبان و ناظر بر همه چیز است ((12 هود

إِنَّا أَنزَلْنَا عَلَیْک الْکِتَب لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدَى فَلِنَفْسِهِ وَ مَن ضلَّ فَإِنَّمَا یَضِلُّ عَلَیْهَا وَ مَا أَنت عَلَیهِم بِوَکیلٍ(41)

ما این کتاب را که بر تو نازل کردیم براى مردم و به حق نازل کردیم ، پس ‍ هر کس از هدایت آن بهره مند شود به نفع خود اوست و هر کس گمراه گردد علیه خود اوست و تو وکیل و مسؤ ول آنان نیستى (41) زمر

 هدایت : ارشاد و راهنمایى ، راهیابی به سوی مقصود ، تکامل و پیشرفت انسان در تمام جنبه های مثبت زندگی ، راهنمایى و ارائه طریقى است که با خیرخواهى و ملاطفت همراه باشد- ضد ضلالت و گمراهی

تربیت: یعنی شناخت نعمت ، یعنی عدم یأس و نومیدی به هنگام قطع نعمت و عدم غرور و غفلت به هنگام وفور نعمت  

(دین حق) : اولین قدم تصفیه افکار و اعتقادات است از اعتقادات و باورهای نادرست که منشأ گمراهی انسان است  و جایگزین کردن افکار و اعتقادات سالم و داشتن درک و باور درست از توحید ، ایمان ، قرآن ، نبوت ، معاد ، هدف جهان و نقش انسان (برای وصول به هدایت تشریعی ) .... و تقویت  سالم و خالصانه بعد عبادی و تکلیفی و شرعی (کسانی که ایمان آورده اند خداوند به کمک ایمانشان آنها را هدایت میکند) ، و خالص کردن نیّات از آلودگی (امام صادق میفرمایند : نگهداری عمل از آلودگی به ریا و نیات نادرست مشکل تر از خود عمل است )

والذین اهتدوا زادهم هدی کسانی که گاهی نخستین هدایت را برداشته اند خدا بر هدایتشان می افزاید (محمّد 17)

توکل خود موجب قرار گرفتن انسان در مسیر هدایت وتکامل که هدف عظیم آفرینش است میشود

و یکی از مهمترین درسهایی که درک اینها به ما میدهد  اینست که امید و توکل ما فقط فقط باید به خدا باشد . چنانکه در امان ماندن از امیال نفسانى وشیطانى و شر و غفلت و گمراهی و قرار گیری در مسیر هدایت ، بدون توکل برخدا، محال ‏میباشد و این در حالی است که رمز تکامل ، پیشرفت و ترقی انسان در قرار گیری در مسیر هدایت خلاصه میشود .  

 نعمت هدایت یافتن درسایه توکل ، عرفان ، عقیده و عمل مثبت ، چنان قدرت ، ظرفیت و توان وافری به انسان میدهد که دردشوارترین لحظات زندگی عملکردش بسیار معقولانه و با آرامش و سنجیده و خداپسندانه جلوه میکند  

خداوند متعال هم راه رسیدن بـه مـقـصـد و هـدف را نـشـان مـى دهـد  و هم بسته به ظرفیت و لیاقت و شایستگی فرد او را به مقصد مى رساند . ( به هر صاحب فضیلتی به اندازه فضیلتش عطا میکنند ) .

هدف عظیم قرآن هم این است که انسان به درجه ای از تعالى و رشد و تربیت برسد که تجلى گاه صفات الهى گردد.

بسم الله الرّحمن الرّحیم